TP. Hồ Chí Minh, ngày 23 tháng 5 năm 2011 – Tổ chức Bảo vệ Động vật hoang (WAR) công bố những phát hiện mới nhất về việc sử dụng sản phẩm động vật hoang dã (ĐVHD) tại Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là kết quả của cuộc khảo sát với hơn 4000 người dân và gần 3600 học sinh Trung học cơ sở trên địa bàn Thành phố từ tháng 8 năm 2010 đến tháng 4 năm 2011, do Tổ chức WAR và Khoa sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự Nhiên, Đại học Quốc gia TP.HCM phối hợp thực hiện.
Kết quả khảo sát cho thấy hơn một nửa người dân sống và làm việc ở TPHCM được khảo sát đã từng sử dụng sản phẩm từ ĐVHD; trong đó gần một nửa sử dụng từ 3 lần trở lên trong một năm. Nam giới sử dụng sản phẩm ĐVHD nhiều hơn nữ giới. Ăn thịt là hình thức sử dụng sản phẩm ĐVHD phổ biến nhất, tiếp đến lần lượt là uống rượu, làm thuốc, làm cảnh và làm đồ trang trí, thời trang. Người dân thường ăn thịt ĐVHD tại các quán ăn trong TP.HCM. Phần lớn người dân ăn thịt ĐVHD là vì được mời, để thử cho biết hoặc thấy thịt ĐVHD ngon hơn. Nhóm người ở độ tuổi trung niên (36-45 tuổi), người có chức vụ cao, học vấn cao có xu hướng sử dụng sản phẩm ĐVHD nhiều hơn. Khảo sát cũng cho thấy việc sử dụng sản phẩm ĐVHD của người dân TPHCM có xu hướng gia tăng trong tương lai.
Khảo sát học sinh THCS cho thấy việc sử dụng sản phẩm ĐVHD của học sinh THCS được định hướng bởi cha mẹ, người lớn trong gia đình. Các em được dùng những sản phẩm bố mẹ dùng. Tuy nhiên, chỉ có 28,2% học sinh THCS tham gia khảo sát đã từng sử dụng sản phẩm ĐVHD. Học sinh nam sử dụng nhiều hơn học sinh nữ. Trong các hình thức sử dụng ĐVHD, ăn thịt cũng là hình thức phổ biến nhất. Khác với người dân, học sinh thường được bố mẹ cho ăn thịt ĐVHD tại các quán đặc sản ở các tỉnh khác khi đi chơi xa với các nhà, hoặc nhân các sự kiện trong gia đình như: sinh nhật, thôi nôi.
Kết quả khảo sát kiến thức và thái độ cho thấy cả người dân và học sinh đều có hiểu biết tốt về vai trò của ĐVHD. Tuy nhiên cả người dân và học sinh còn nhầm lẫn về mức độ quí hiếm của các loài. Cả người dân và học sinh đều cho rằng buôn bán bất cứ sản phẩm ĐVHD nào đều là hành vi phạm pháp. Tuy nhiên, thực tế trong một số trường hợp, buôn bán ĐVHD có thể là hợp pháp. Cả học sinh và người dân đều cho rằng săn bắt và buôn bán ĐVHD là mối đe doạ nguy hiểm nhất đối với ĐVHD. Thực tế, sử dụng sản phẩm ĐVHD tạo nhu cầu cho việc săn bắt, buôn bán ĐVHD và do vậy mới là mối đe doạ lớn nhất đối với động vật hoang dã, khiến các loài bị đe doạ tuyệt chủng. Rất nhiều người dân và học sinh đều biết có thể thông báo đến các cơ quan chức năng hoặc các tổ chức bảo tồn khi thấy ĐVHD bị buôn bán, tiêu thụ trái phép. Song, hầu như cả người dân và học sinh đều không biết và không nhớ số điện thoại nào để thông báo. Khảo sát cũng cho thấy học sinh có thái độ tốt hơn người lớn trong việc bảo vệ ĐVHD và sẵn sàng bảo vệ ĐVHD.
Tiến sĩ Hoàng Đức Huy, Phó Chủ nhiệm Khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP HCM khẳng định: “Cuộc Khảo sát này giúp chúng tôi hiểu thêm về việc sử dụng sản phẩm ĐVHD ở TPHCM, từ đó có thể thiết kế các can thiệp hiệu quả nhằm ngăn chặn việc săn bắt, buôn bán, tiêu thụ trái phép ĐVHD”.
Với kết quả khảo sát như trên, Tổ chức WAR khuyến nghị thực hiện các hoạt động truyền thông giáo dục cho các nhóm đối tượng nhằm ngăn chặn việc sử dụng sản phẩm động vật hoang dã. Tổ chức WAR cũng khuyến nghị thực hiện các nghiên cứu, giới thiệu sản phẩm động vật hoang dã được gây nuôi hợp pháp nhằm khuyến khích người tiêu dùng chỉ sử dụng các sản phẩm ĐVHD bền vững, hợp pháp. Đồng thời, các can thiệp liên quan đến thực thi pháp luật và nghiên cứu bảo tồn loài cũng cần được đẩy mạnh, góp phần bảo vệ các loài ĐVHD, đặc biệt là các loài quí hiếm.
Bà Đỗ Thị Thanh Huyền, Quản lý Chương trình Giáo dục Bảo tồn, Tổ chức WAR cho biết: “Các can thiệp nhằm ngăn chặn việc buôn bán tiêu thụ sản phẩm ĐVHD trái phép cần hướng vào người sử dụng sản phẩm động vật hoang dã, vì có nhu cầu mua mới có nhu cầu bán. Chính người tiêu dùng đã tạo nhu cầu cho việc săn bắt, buôn bán sản phẩm ĐVHD trái phép, khiến các loài bị đe doạ tuyệt chủng. Các chương trình giáo dục truyền thông với thế hệ trẻ sẽ có hiệu quả lâu dài, bền vững và do vậy sẽ được Tổ chức WAR ưu tiên thực hiện”.
Trong thời gian tới, WAR sẽ tiến hành một số hoạt động nhằm ngăn chặn sử dụng sản phẩm ĐVHD trái phép, giáo dục, khuyến khích để người tiêu dùng chỉ sử dụng những sản phẩm ĐVHD bền vững, hợp pháp.
Xin mời tải Thông cáo Báo chí tại đây.